ژاک قضا و قدری و اربابش

داستان در مورد ژاک و اربابش است. ژاک مرد پرحرفی است که اعتقاد زیادی به قضا و قدر دارد و تکیه کلامش این است: «آن بالا نوشته شده» نویسنده یک خطِ داستانی را دنبال نمی‌کند و داستان‌های مختلفی را در هم روایت می‌کند و حتی در بخش‌هایی از داستان، نویسنده مشغول گفت و گو با خواننده می‌شود. استفاده از این روشِ غیر خطی و نامنظم در زمان نوشتن این اثر (قرن 18) کارِ نو و جدیدی به نظر می‌رسد.
اطلاعات بیشتر در مورد کتاب را می‌توانید از اینجا بخوانید.

برخی از جملات کتاب

- ژاک: معلوم بود شوهر آنقدرها هم عقل و منطق سرش نمی‌شود. اما خب، ارو جوان بود و زنش هم خوشگل. فقط در زمان فقر و نداری است که مردم این همه بچه درست می‌کنند.

ارباب: هیچ چیز مثل فقر جمعیت را زیاد نمی‌کند.

- واقعیت این است که ملاحظه‌یِ تصنعی اهانت زننده‌ای بیش نیست.

-مگر زنده بودن یا نبودنش فرقی می‌کند؟ مگر آدم نظامی برای کشته شدن ساخته نشده؟ بعد از ده بار تجربه‌ی محاصره شدن و گیر افتادن و پنج یا شش دفعه جنگیدن، مگر چنان عصبی نشده که بخواهد میان آن مردمان پست و سیاه بمیرد؟

- به نظر شما چه چیزی عوام را به میدان اعدام می‌کشاند؟ سنگدلی؟ اشتباه می‌کنید، مردم سنگدل نیستند و اگر زورشان می‌‌رسید این بدبختی را که روی سکوی اعدام احاطه‌اش کرده‌اند از چنگال عدالت بیرون می‌کشیدند. اینان اگر به میدان اعدام می‌روند برای آن است که وقتی به محله‌شان برمی‌گردند مطلبی برای تعریف کردن داشته باشند، هسایه‌ها را دور خود جمع کنند و آن‌ها به حرف‌هایشان گوش بدهند. کافی است در خیابان جشن و سرور به پا شود، خواهید دید میدان اعدام خالی می‌شود.

مشخصات کتاب

عنوان: ژاک قضا و قدری و اربابش

نویسنده: دنی دیدرو

ترجمه: مینو مشیری

نشر: نو

چاپ سوم 1386

359 صفحه

قیمت: 9000 تومان

.........................

پ.ن: نوع روایت کتاب من را یادِ کتاب «اگرشبی از شب‌های زمستان مسافری» ایتالو کالوبنو می‌انداخت با این تفاوت که داستان‌های کالوینو سورئال بودند و بیشتر دوستشان داشتم.

رگتایم

کلمه رگتایم نام نوعی موسیقس است که از ترانه‌های بردگان سیاه‌پوست جنوب آمریکا سرچشمه گرفته شده  که در آغاز قرن بیستم در امریکا رواج داشته است. «رگ» به معنای ژنده و پاره و گسیخته است و «تایم» به معنای وزن و ضربان موسیقی.

اطلاعات بیشتر در مورد کتاب را می‌توانید از اینجا بخوانید.

برخی از جملات کتاب

- در اوایل دهه‌ی 1900 میهن‌پرستی جزو احساسات پر درآمد محسوب می‌شد.

- کارفرماها خوش داشتند خیال کنند که بچه‌ها یک مشت فرشته خوشبخت‌اند. اگر استخدام بچه‌ها مسئله‌ای داشت، این مسئله فقط مربوط به طاقت و تحمل آن‌ها بود. بچه‌ها چابک‌تر از بزرگ‌ترها بودند، اما در ساعت‌های آخر روز بازده آن‌ها کمی پایین می‌افتاد. در کارخانه‌های کنسروسازی و آسیاب‌ها این همان ساعت‌هایی بود که بچه‌ها غالبا انگشت‌هایشان قطع می‌شد یا سرشان له می‌شد یا پایشان می‌شکست. باید به آن‌ها تذکر می‌دادند که حواسشان را جمع کنند.

- یک بار یک پلیس خواست جلوی حرف زدن گلدمن را بگیرد، به این دلیل که گفت در آگهی قید شده است که ناطق درباره تئاتر صحبت خواهد کرد و حالا دارد درباره ایبسن صحبت می‌کند. گروهبان را با هو و شیشکی از سالن بیرون کردند.

- آینه را به عنوان وسیله نسخه برداری از خودش کشف کرده بود. آنقدر به خودش خیره می‌شد که وجودش به دو موجود رو‌به‌روی هم تقسیم می‌شد و هیچکدام نمی‌توانست مدعی واقعی بودن باشد.

- از برادر کوچیکه به کلی بریده بود. حس می‌کرد از نظر زنش افتاده است؛ فقط جسما کاشف و جهان‌دیده است، روحا گرفتار همان تعصباتی است که گریبانگیر پدرش بود. داشت شبیه پدرش می‌شد، همه چیزش خشک و تکیه می‌شد، برق دیوانه‌واری در گوشه‌ی چشم‌اش پیدا شده بود. چرا؟

- برادر کوچکه گفت شما خیال می‌کنین در تمام کارهاتون درستکار هستین، ولی این خودفریبی همه‌ی کسانی است که به بشریت ستم می‌کنند.

مشخصات کتاب

عنوان: رگتایم

نویسنده: ای. ال. دکتروف

ترجمه: نجف دریابندری

نشر: خوارزمی

چاپ سوم 1385

280 صفحه

...................

پ.ن: به نظرم بیشتر از اینکه داستان در مورد آدمِ خاصی باشد، داستان در مورد کشور آمریکا در شروع قرن بیستم است.

حسرت عمیق

مرگ باید چیزی شبیه به این باشد

حسرتی عمیقی و

ناله کوتاهی و

تمام

................

پ.ن: کلماتِ این متن، ساعت چهارِ صبح امروز به ذهنم رسید، بعد از اینکه با دیدن خوابِ عجیبی از خواب پریدم.

پ.ن.ن: عکس را از اینجا برداشتم

جستارهایی درباره تئوری توطعه در ایران

کتاب شامل سه مقاله با موضوع توهم توطئه است. اطلاعات بیشتر را می‌توانید از اینجا و اینجا بخوانید.

برخی از جملات کتاب

- در قرون وسطی آزار و شکنجه امری کاملا عادی بود. نه تنها به این معنا که افرادی در معرض خشونت قرار داشتند٬ بلکه از این نظر که اعمال خشونت از لحاظ اجتماعی مورد حمایت دولت و نهادهای قضایی بود و در مورد گروه‌هایی از مردم که به واسطه‌ی ویژگی‌هایی مانند نژاد٬ دین٬ و یا شیوه زندگی نسبت به عموم متمایز بودند٬ به کار گرفته می‌شد. در چنین شرایطی عضویت در این گروه‌‌ها خود به خود توجیهی برای حمله و شکنجه تلقی می‌شد. (پیشگفتار)

- در موارد بی‌شماری در تاریخ سیاسی معاصر ایران هراس‌های واقعی با نگرانی‌های غیرواقعی در هم آمیختند و راه را برای سرکوب گسترده مخالفان هموار کردند. رویکرد پارانوئید هم تراژدی و هم کمدی به وجود آورده بود. (پارانوئید در سیاست ایران - یرواند آبراهامیان)

- توهم توطئه در باور عمومی همه کشورها کم و بیش دیده می‌شود. اما به نظر می‌رسد که این گرایش اعتقادی در خاورمیانه٬ به ویژه در میان ایرانیان نسبت به جوامع دیگر شایع‌تر است. (توهم توطئه - احمد اشرف)

- اینکه می‌گوییم «توهم توطئه» یک نوع بیماری است٬ بدین معنا نیست که اساسا هیچ توطئه‌ای در کار نیست و آنچه توطئه خوانده می‌شود٬ همه از باب خیال و توهم است ... «توهم توطئه» از اعتقاد راسخ و جزمی و تعبدی به نوع خاصی از توطئه شکل می‌گیرد و همچون سایر اعتقادها٬ در قلمرو بررسی و تحلیل علمی قرار نمی‌گیرد و از این رو قابل اثبات یا رد و انکار نیست. (توهم توطئه - احمد اشرف)

- توهم توطئه غالبا میان وطن‌پرستان افراطی٬ سنت‌پرستان مذهبی و محافظه‌کاران راست‌گرای سیاسی نفوذ می‌کند و رونق می‌گیرد و جزء لایتجزای ایدئولوژی سیاسی آنان می‌شود. (توهم توطئه - احمد اشرف)

- عامل موثر دیگر در اشاعه‌ی توهم توطئه٬ فقدان آزادی بیان و برخورد سالم عقاید و آراء و فرهنگ سیاسی و لازم برای تساهل سیاسی و عقیدتی است. (توهم توطئه - احمد اشرف)

- اعتقاد به قضا و قدر و رمل و اسطرلاب و طالع بینی و دسیسه‌های فلک کج رفتار نیروهایی که از حیطه دخالت انسان بیرون است از عواملی هستند که توهم توطئه را تقویت می‌کند. خصوصیات اسطوره‌ای تاریخ‌نگاری سنتی ایران و علاقه ایرانیان به شیوه تفکر اسطوره‌ای و تمایل شدید آنان به اغراق شاعرانه حتی در مسائل سیاسی و اجتماعی نیز در تقویت توهم توطئه بی‌تاثیر نبوده است. (توهم توطئه - احمد اشرف)

مشخصات کتاب

عنوان: جستارهایی درباره تئوری توطعه در ایران

نویسندگان: یرواند آبراهامیان، احمد اشرف، محمدعلی همایون کاتوزیان

ترجمه: محمد ابراهیم فتاحی

نشر: نی

چاپ هفتم، ۱۳۹۰

187 صفحه

.................

پ.ن: عکس‌ها به ترتیب از چپ به راست؛ آبراهامیان، اشرف، کاتوزیان.

پ.ن.ن: به نظرم به جای مقاله سوم که بیشتر در مورد یک شخصیت بود (ملکی) می‌شد از مقاله‌ای که به موضوع نزدیک‌تر بود استفاد کرد.

گتسبی بزرگ

گتسبی ویلایِ بزرگی در شهرِ کوچکِ وست اگ داردو هر یکشنبه مهمانی بزرگی می‌گیرد که تمام آدم‌هایِ منطقه می‌توانند در آن شرکت کنند. کسی از زندگی او اطلاعات زیادی ندارد و به همین دلیل مرد مرموزی به نظر می‌رسد. داستان از زبان همسایه‌اش «نیک» روایت می‌شود.

اطلاعات بیشتر را می‌توانید از اینجا و اینجا بخوانید.

برخی از جملات کتاب

- در سال‌هایی که جوان‌تر و به ناچار آسیب‌پذیرتر بودم، پدرم پندی به من داد که آن را تا به امروز در ذهن خود مزه مزه می‌کنم. وی گفت: «هر وقت دلت خواست عیب کسی رو بگیری، یادت باشه که تو این دنیا، همه مزایای تو رو نداشتن.»

- شوهر دیزی، از جمله توفیق‌هایِ بدنی مختلفی که به دست آورده بود، یکی از قوی‌ترین فوتبالیست‌هایی بود که تاریخ ورزشی دانشگاه ییل به خاطر داشت و برای خودش یک جور قهرمان ملی بود، یکی از آن آدم‌هایی که در بیست و یک سالگی به چنان اوج شدید ولی محدودی از کمال می‌رسند که بعد از آن همه چیز برایشان طعم فرود را دارد.

- بلافاصله از پرستار پرسیدم که پسره یا دختره؟ وقتی بهم گفت دختره، سرم رو برگردوندم و زدم زیر گریه. گفتم خیلی خب، خوشحالم که دختره. امیدوارم که خل باشه، واسه اینکه بهترین چیزی که یه دختر توی این دنیا می‌تونه باشه، همینه، یه خل خوشگل.

- جوردن بیکر به طور غریزی از مردان باهوش و زیرک پرهیز می‌کرد. اکنون می‌بینم که این پرهیز بدین علت بود که در یک سطح پایین‌تر، جایی که امکان تخطی از اصول پذیرفته به مغز اشخاص خطور نمی‌کند، احساس امنیت بیشتری می‌کند.

- هیچ اغتشاشی مثل اغتشاش فکری یک مغز کوچک نیست.

- به پیشنهاد گفت:«بیاین یاد بگیربم که دوستی‌مون رو نسبت به یه نفر تا زنده هست بهش نشون بدیم و نه بعد از اونکه مرده...»

-گفتم: «من سی سالمه. پنج سال پیرتر از آن هستم که به خودم دروغ بگم و اسمش رو بگذارم شرافت.»

جواب نداد. خشمگین، هنوز نیمه عاشق، و فوق العاده متاسف، به او پشت کردم.

- نه می‌توانستم او را ببخشم و نه کارش را بپسندم. اما دیدم آنچه انجام داده بود در نظر خودش کاملا موجه بود. کاری بود زاییده‌یِ بی‌قیدی و ندانم کاری. آن دو، تام و دیزی، آدم‌های بی‌قیدی بودند. چیزها و آدم‌ها را می‌شکستند و بعد می‌دویدند و می‌رفتند توی پولشان، توی بی‌قیدی عظیمشان یا توی همان چیزی که آن‌ها را به هم پیوند می‌داد، تا دیگران بیایند و ریخت و پاش و کثافتشان را جمع کنند...

مشخصات کتاب

عنوان: گتسبی بزرگ

نویسنده: اسکات فیتز جرالد

ترجمه: کریم امامی

نشر: امیرکبیر

چاپ چهارم: 1390

254 صفحه

قیمت: 4200 تومان

...................

پ.ن: چند وقتی است که سعی می‌کنم سراغ کتاب‌هایِ کلاسیک و قدیمی نروم. راستش حوصله خواندن توصیفات فراوان و موضوعات تکراریِ آن دوره را ندارم. اما به علت حجم کمِ این کتاب (نسبت به «جنگ و صلح» و «زمان از دست رفته» و...) و تعریفِ یکی از دوستانم، برایش استثناء قائل شدم و خواندمش. خوشبختانه آنقدرها هم که انتظار داشتم خسته کننه نبود. به نظرم اگر ترجمه‌اش روان‌تر و امروزی‌تر بود خیلی بهتر می‌شد.

پ.ن.ن: تصویر مربوط به «فیس جرالد» و همسرش «زلدا» است.

اسماعیل

کتاب بیشتر جنبه آموزشی دارد و داستان پیدایش انسان را با نگاهِ دیگری روایت می‌کند و اینکه چگونه انسان به بزرگ‌ترین دشمن طبیعت تبدیل شد. شیوه روایت کتاب به شکل گفتگو بین یک معلم و شاگرد روایت می‌شود. شاگردی که علاقمند به نجات جهان است.

کتاب را می‌توانید از اینجا تهیه کنید.

برخی از جملات کتاب

* هیچ کس نیست که چیزی بداند که توی قفسه‌های کتابخانه عمومی پیدا نشود.

* بعد از رفتن انسان، آیا امیدی، به گوریل خواهد بود.

* بعضی وقت‌ها زیاد حرف برای گفتن داشتن هم مثل حرفی نداشتن آدم را لال می‌کند.

* گفتم: «من احساس اسیر ب.دن دارم ولی نمی‌دونم چرا این حس رو دارم.»

* «چندین سال پیش - تو اون موقع بچه بودی و ممکنه یادت نیاد - خیلی از جوونای این کشور همین حس رو داشتن. اونا تلاشی معصومانه و بی‌نظم رو آغاز کردند. تا از این اسارت آزاد بشن اما آخرش شکست خوردن. چون اونا نتونستن میله‌هایِ این قفس رو پیدا کنن. اگه نتونی بفهمی که چی تو رو توی این قفس نگه داشته اراده‌ات برای آزادی خیلی زود متزلزل و بی‌نتیجه می‌شه.»

«آره منم همین احساس رو دارم»

اسماعیل سر تکان داد.

گفتم: «اما باز این چه ربطی به نجات جهان داره؟»

«تا زمانی که جهان اسیر بشریته امیدی به نجاتش نیست. لازمه که توضیح بدم؟»

«نه، لااقل برای من که نه»

* «طبعا تو بهش نمی‌گی اسطوره. هیچ داستان آفرینشی برای مردمی که اونو تعریف می‌کنن یه اسطوره نیست. فقط یه داستانه.»

* و خوب روایت تکوین تو اینجا تموم می‌شه "و بالاخره انسان ظاهر شد"»

«آره»

«معنیش چیه؟»

«معنیش ینه که دیگه چیزی نمیاد. بعمی تکامل به پایان رسیده.»

«همه‌ی تکامل به این منتهی شد؟»

«بله»

«البته تموم مردم فرهنگ تو اینو می‌دونن اوج داستان انسانه. دیگه چیزی برای تکوین یافتن باقی نمونده بود.»

«این قسمتش بحث نشده باقی مونده»

«به نظر نمیاد همیشه بحث نشده بوده باشه. مذاهب تمدن شما راجع بهش کم حرف نزدن: "انسان نتیجه‌یِ نهایی خلقت است. انسان موجودی است که تمام چیزهای دیگر به خاطر او ساخته شده است، این جهان، این منظومه شمسی، این کهکشان و همه‌ی عالم»

«درسته»

«همه در تمدن شما اینو می‌دونن که دنیا برای عروس دریایی یا ماهی سالمون یا سوسمار درختی یا گوریل به وجود نیومده بلکه برای انسان به وجود اومده.»

«درسته.»

اسماعیل با نگاهی طعنه آمیز به من خیره شد. «و اونوقت این افسانه نیست؟»

مشخصات کتاب

عنوان: اسماعیل

نویسنده: دانیل کوئین

ترجمه: امید شمس

نشر: قطره

چاپ اول 1391

تعداد صفحه: 312

قیمت: 11000 تومان

تیراژ: 500 نسخه!

پ.ن: به نظرم فضایِ کتاب یک جورهایی شبیه «دنیای سوفی» است که سعی می‌کند با گفتن داستان مسائل محیط زیستی و تکامل را به زبان ساده توضیح دهد. شاید بهتر باشد مانند دنیای سوفی در دوران نوجوانی خوانده شود.