همان طور که از عنوان کتاب نیز مشخص است، تحقیقاتی است که جان هینلز (امریکایی) در مورد اساطیر ایرانی انجام داده.
اطلاعات بیشتر را میتوانید از اینجا بخوانید.
برخی از جملات کتاب
-
پیش از اینکه زمین و آسمان وجود داشته باشد، زروان که وجود بزرگ و غایی
است، به تنهایی وجود داشت. او که در آرزوی پسری بود، هزار سال قربانی کرد.
تقدیم قربانی به این مفهوم نیست که او برای وجود دیگری نیایش میکرد، زیرا
به اعتقاد ایرانیان تقدیم قریانی خود اعتبار و نیرو دارد. باری، پس از هزار
سال زروان در برآورده شدن آرزوی خود شک کرد. وی تردید کرد که قدرت قربانی
موجب پیدایش پسری، یعنی اورمزد شود که آسمانها و زمین را بیافریند. در
لحظهی تردید او نطفهی جفتی توامان در او بسته شد زیرا زروان به عنوان
وجودی بیطرف، وجودی دو جنسه است. یکی از این دو جفت تومان اورمزد بود که
نتیجهی برآورده شدن آرزوی او بود و دیگری اهریمن که تجسم شک او بود. (ص
113)
- سه گروه آتش مرتبط با مناسک وجود دارد: آتش بهرام، آتش
آدُران و آتش دادگاه. آتش بهرام، شاه پیروزمند آتشهاست... آتشهای آدران و
دادگاه از اهمیت بسیار کمتری برخوردارند. آتش دادگاه را مردمان غیرروحانی
نیز میتوانند مراقبت کنند، با این همه هر دو را با تشریفات نظامی در جای
خود قرار میدهند، زیرا آتشهای مقدس نمودار فرمانروایی معنوی روشنی و
راستی در نبرد با نیروهای تاریکی هستند و این نبردی است که مومنان با
همکاری اورمزد و پسرش آتش (آتر) بدان میپردازد. (ص179- 180)
- در
ایران مناسک هوم بخشی از مراسم بزرگ یسناست. برای نثار هوم، موبد چهار زانو
مینشیند. گیاه هوم را میسایند و شیرهی آن را از صافیای که از موی گاو
مقدسی درست شده میگذرانند، تا آن را با آب تقدیس شده بیامیزند. این مناسک
طولانی و پیچیده و پر از اعمال نمادین است. هوم را در چهار نوبت میسایند
که نمادی از آمدن زردشت است و سه پسر منجی اوست. (ص 181-182)
-
این دین نمونههای بسیار روشنی به دست میدهد که چگونه ادیان تمایل به تحول
دارند. پذیرفتن برخی از اسطورهها و مناسک ادیان سنتی برای ذهن انتقادی
امروزی اگر غیرممکن نباشد، لااقل دشوار است و چون مومنان در عین حال
نمیتوانند آنها را رد کنند، به تمثیل و نمادپردازی توسل میجویند و این
کار میتواند تفسیر نمادینی از سفر تکوین یا اوستا باشد. کوشش یکی از
پارسیان کنونی که ترجیح میدهد اوستا را با تعبیرات جدید تفسیر کند به جای
آنکه آن را رد نماید، پدیدهی درخور توجهی است که نمونههای آن را در
بسیاری از ادبیان میبینیم. (ص 183-185)
مشخصات کتاب
عنوان: شناخت اساطیر ایران
نویسنده: جان هینلز
ترجمه: ژاله آموزگار، احمد تفضلی
نشر: چشمه
چاپ دوازدهم 1386
214 صفحه
قیمت 3000 تومان
پ.ن: به نظرم برای کسانی که میخواهند در مورد اساطیر ایران تحقیق کنند یا چیزهای بیشتری بدانند کتاب بدی نیست اما برای مخاطب عام کمی کسل کننده است.